Bulleh Shah Kaafiya Di Viakhiya | ਬੁੱਲ੍ਹੇ ਸ਼ਾਹ ( ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ)

ਇਸ਼ਕ ਅਸਾਂ ਨਾਲ ਕੇਹੀ ਕੀਤੀ, ਲੋਕ ਮਰੇਂਦੇ ਤਾਨੇ
ਦਿਲ ਦੀ ਵੇਦਨ ਕੋਈ ਨਾ ਜਾਣੇ, ਅੰਦਰ ਦੇਸ਼ ਬਿਗਾਨੇ।
ਜਿਸਨੂੰ ਚੋਟ ਅਮਰ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਸੋਈ ਅਮਰ ਪਛਾਣੇ।
ਏਸ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਔਖੀ ਘਾਟੀ, ਜੋ ਚੜ੍ਹਿਆ ਸੋ ਜਾਣੇ।

ਅਰਥਾਤ ਦੇਖੋ ਇਸ਼ਕ ਨੇ ਸਾਡੀ ਕੀ ਹਾਲਤ ਬਣਾ ਦਿਤੀ! ਲੋਕ ਤਾਨੇ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੀ ਪੀੜ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ। ਅਸੀਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਬਿਗਾਨੇ ਹੋ ਗਏ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਚੋਟ ਲੱਗੀ ਹੋਵੇ ਉਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਬੜੀ ਔਖੀ ਹੈ, ਪਹਾੜੀ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ ਹੈ। ਜੋ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਬਸ ਉਹੀ ਜਾਣਦਾ ਹੈ। ਹਿੰਮਤ ਹੈ ਤਾਂ ਚੁਣੌਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ। ਕੀ ਤੂੰ ਸੋਚਦਾ ਹੈਂ ਕਿ ਬੁੱਧ ਨੇ ਵਿਮਲਕੀਰਤੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਬਣ ਜਾ ਭਿਕਸ਼ੂ ਤਾਂ ਵਿਮਲਕੀਰਤੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ? ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਹੋ ਜਾ ਸੰਨਿਆਸੀ। ਜੇਕਰ ਤੇਰੇ ਵਿਚ ਵੀ ਵਿਮਲਕੀਰਤੀ ਵਰਗੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਦਲੇਰੀ ਹੈ, ਕਿਤੇ ਥੋੜੀ-ਬਹੁਤ ਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚੁਣੌਤੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ। ਹੁਣ ਤਕ ਕਿਵੇਂ ਛੁਪਿਆ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ? ਪਰ ਲੋਕ ਨੇੜੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਮੁੱਲ ਅਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਲੋਕ ਨੇੜੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਨੇੜਤਾ ਨੂੰ ਅਰਜਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ।

ਸ਼ਿੱਸ਼ਤਵ ਕੀ ਤੂੰ ਕੋਈ ਸਸਤੀ ਗੱਲ ਸਮਝਦਾ ਹੈਂ? ਸਿਰ ਲੁਹਾਉ ਤਾਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਪਗੜੀ ਲਾਹ ਕੇ ਰਖੋ ਤਾਂ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮੁਫ਼ਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਸ਼ਿੱਸ਼ਤਵ ਦਾ ਹੀਰਾ ਇਸ ਜਗਤ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤੀ ਹੀਰਾ ਹੈ। ਪਰ ਤੂੰ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੁਫ਼ਤ ਜੇਕਰ ਮਿਲ ਜਾਵੇ, ਐਵੇਂ ਹੀ ਕਿਤੇ ਰਾਹ ਵਿਚ ਪਿਆ ਮਿਲ ਜਾਵੇ। ਸੱਚ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕ ਰਾਹ ਦੇ ਕੰਢੇ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚ ਨੂੰ ਵੀ ਚੁਰਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿਚ ਪਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸੱਚ ਦੇ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਅਰਪਤ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸੱਚ ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਜੁਆਰੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਹੈ, ਸ਼ਰਾਬੀਆਂ ਦੇ ਲਈ ਹੈ, ਸਮਝਦਾਰਾਂ ਦੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਦੇ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ।
-OSHO

Love has made us suffer, people throw taunts.  
No one knows the pain of the heart; we have become strangers in our own land.  
Only the one who has experienced the wound of immortality can recognize it.  
This journey of love is very difficult; it is like climbing a mountain.  
Only those who climb know.**

Look at what love has done to us! People mock us. No one understands the pain in our hearts. We have become strangers even in our own land. Only those who have tasted the nectar can recognize it. This journey of love is very tough, like climbing a mountain. Only those who climb know the struggle. If you have courage, accept the challenge. Do you think Buddha told Vimalakirti to become a monk, and Vimalakirti refused? I tell you to become a renunciant. If you have even a little bit of courage and strength like Vimalakirti, then accept the challenge. Until now, how long will you hide? People want to come closer but do not want to pay the price. People want to be near but do not wish to express their closeness.**

Do you think it's a trivial matter? One must bend down to receive something; one must place their turban down to receive it. Nothing comes for free; the diamond of dignity is the most precious gem in this world. But you might think that if something comes for free, it could just be found along the way. People want to find truth lying by the side of the road. They want to steal the truth or obtain it for free. To embrace the truth, everything must be sacrificed. Truth is only for gamblers, for those who indulge, not for the wise, not for merchants.

— Osho